Czym jest cytryniec chiński i jakie ma właściwości oraz formy zastosowania?

Cytryniec chiński (schisandra chinensis) jest to roślina, pochodząca z rodziny cytryńcowatych pnączy. Występuje w południowo-wschodniej Azji, Japonii, Chinach, Korei oraz we wschodniej Rosji. Obecnie cytryniec chiński jest uprawiany również w Europie i Ameryce Północnej. Najlepiej rośnie w lasach mieszanych i okolicach zbiorników wodnych, takich jak leśne potoki.

Czy można uprawiać cytryniec chiński w ogrodzie?

Pomimo egzotycznego pochodzenia można go uprawiać także w przydomowym ogródku. Jest odporny na mróz i nie wymaga dodatkowych zabezpieczeń na zimę. Jednak nie lubi bezpośredniego nasłonecznienia i suszy. Dlatego najlepiej sprawdzi się w lekkim ocienieniu, w miejscach osłoniętych. Jest to pnącze, więc warto go sadzić przy różnego rodzaju ogrodzeniach, płotach, siatkach lub skorzystać z pomocy podpór, takich jak tyczki, siatki i pergole.

Cytryniec chiński to jednak nie tylko roślina zdobiąca ogródki i ogrodzenia. W tradycyjnej medycynie chińskiej znany jest od przeszło 2000 lat ze swoich wyjątkowych właściwości leczniczych. W celach terapeutycznych, wykorzystuje się jego czerwone kuliste owoce o soczystym miąższu i cytrynowym zapachu. Po wysuszeniu są bladoczerwone i przypominają nieco kuleczki pieprzu.

Charakterystyka chemiczna owocu cytryńca chińskiego

Właściwości lecznicze cytryńca chińskiego wynikają z jego bogatego składu chemicznego. Owoce tej rośliny stanowią źródło licznych substancji wykazujących korzystny wpływ na działanie naszego organizmu, są to między innymi:

• polifenole – flawonoidy i kwasy fenolowe o silnym działaniu przeciwutleniającym,
• lignany, takie jak m.in. schizandryna – związek o działaniu tonizującym i wzmacniającym organizm,
• polisacharydy o działaniu immunostymulującym i immunomodulującym,
• olejek eteryczny o cytrynowym zapachu,
• liczne witaminy, w tym witamina C, P, E,
• łatwo przyswajalne mikroelementy: cynk, mangan, miedź, molibden, nikiel, tytan oraz żelazo,
• fitosterole pomagające utrzymać prawidłowy profil lipidowy.

Jak działa cytryniec chiński?

Bogactwo związków biologicznie czynnych, sprawia że owoce cytryńca chińskiego charakteryzują się wielokierunkowym działaniem leczniczym.

Mogą być więc wykorzystywane w różnych zastosowaniach i leczeniu różnorodnych dolegliwości. Włącza się w to między innymi silne działanie antyoksydacyjne i adaptogenne. Cytyrniec chiński wspiera organizm w walce ze stresem, korzystnie wpływając na naszą kondycję fizyczną i psychiczną.

Cytryniec chiński – leczniczy afrodyzjak

Co więcej jest on uważany także za skuteczny afrodyzjak. Innym zastosowaniem owoców schisandra chinensis jest  wykorzystywanie ich w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Cytryniec chiński korzystnie wpływa na serce i układ krążenia, regulując nadciśnienie oraz ryzyko zawału. Zapobiega także rozwojowi miażdżycy. Reguluje poziom cukru we krwi i obniża wysoki poziom cholesterolu. Wspiera prawidłową pracę wątroby. Informacje ze strony naukowców sugerują także możliwe działanie przeciwnowotworowe.

Cytryniec chiński jako adaptogen

W ostatnich latach rosnącą popularnością wśród zwolenników medycyny tradycyjnej cieszą się adaptogeny. Są to rośliny o działaniu niwelującym szkodliwy wpływ stresu na nasz organizm. Adaptogeny poprawiają kondycję psychiczną i fizyczną i poprawiają naszą odporność na stres. Łagodzą stany zmęczenia psychicznego i fizycznego, łagodzą niepokój, nerwowość, a przy tym nie tylko działają wyciszająco, ale jednocześnie dodają energii do działania.

Adaptogeny są także lubiane przez sportowców – dodają siły i wspomagają regenerację mięśni po intensywnym wysiłku, nie będąc przy tym uznawane za środki dopingujące. Adaptogenne działanie cytryńca chińskiego wiąże się przede wszystkim z obecnością w jego owocach lignanów, a w szczególności shizandryny. Związki te wykazują stymulujące działanie na ośrodkowy układ nerwowy, w związku z czym naukowcy dopatrują się także ich potencjalnego zastosowania w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona.

Cytryniec chiński na wątrobę

Innym popularnym zastosowaniem owocu cytryńca chińskiego jest wykorzystanie jego wpływu na zdrowie wątroby. Działanie to, związane także z obecnością lignanów, jak również polisacharydów, wiąże się przede wszystkim z ochroną tego narządu. Wyciągi z Schisandra chinensis działają ochronnie na wątrobę, wspomagają jej regenerację i zapobiegają jej uszkodzeniom. Zarówno w przypadku narażenia na czynniki szkodliwe dla wątroby, takie jak leki i alkohol, jak i w przypadku przebiegu wirusowego zapalenia wątroby.

Cytryniec chiński w profilaktyce i leczeniu chorób cywilizacyjnych

Jak już wspomniano, owoce cytryńca chińskiego sprawdzają się także w profilaktyce i łagodzeniu przebiegu chorób cywilizacyjnych. Poprzez regulację poziomu glukozy we krwi sprawdza się w profilaktyce cukrzycy, a w przypadku diabetyków pomaga uniknąć hiperglikemii. Jego działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi i wspierające działanie serca i układu krążenia znajduje z kolei zastosowanie w profilaktyce nadciśnienia, zawałów serca i udarów. Z kolei w Korei bywa także wykorzystywany w łagodzeniu objawów sercowo-naczyniowych związanych z przebiegiem menopauzy.

Jak stosować wyciągi z Schisandra chinensis?

Jedną z popularnych form stosowania owoców cytryńca chińskiego jest spożywanie przygotowanej z nich leczniczej nalewki. Bywają one także wykorzystywane do produkcji kisieli, dżemów, napojów chłodzących i orzeźwiających herbat, a nawet jako nadzienie do cukierków. Jednak aby w pełni wykorzystać leczniczą moc jaką oferuje cytryniec chiński warto sięgnąć po sporządzane z niego preparaty lecznicze. Suplementy diety dostępne są w formie nalewki, kapsułek lub tabletek. Tego typu produkty często są standaryzowane na odpowiednią zawartość lignanów (pożądane 5% schizandryny), gwarantującą odpowiednie działanie lecznicze.

Cytyniec chiński w kosmetyce

Z dobroczynnych właściwości cytryńca chińskiego można korzystać nie tylko przyjmując go doustnie. Owoce tej rośliny stanowią także składnik produktów kosmetycznych. Dzięki silnym właściwościom przeciwutleniającym mogą być wykorzystywane w produkcji kosmetyków o działaniu przeciwzapalnym, przeciwstarzeniowym, zmiękczającym, ujędrniającym i wspierającym regenerację skóry.